Tekst Rob Hoen
Een echt sportief imago heeft Citroën in het verleden nooit gehad. Dat geldt ook voor de ID/DS. Toch haalt deze auto in de rallysport in de jaren zestig en zeventig heel veel prijzen binnen. Zoveel zelfs dat Citroën in 1965 een brochure uitbrengt waarin de sportieve prestaties van deze auto breed uitgemeten worden om de kwaliteit en de degelijkheid van de DS onder de aandacht van het publiek te brengen.
In 1959 haalt Citroën zijn eerste grote sportieve prijs binnen met het winnen van de prestigieuze Rally Monte Carlo met een ID19. De reeks wordt in 1974 afgesloten met het winnen van de Coup du Monde ‘Wembley-München’. De rally-successen van de DS, het zijn er teveel om op te noemen: Rally Akropolis, Neige et Glace, Coupe des Alpes, Tour de Corse, East African Safari, London Sydney Marathon, Rally du Maroc en nog veel meer. In iedere categorie weet de DS jaarlijks hoofdprijzen binnen te halen. In 1959 worden de eerste fabrieksteams opgericht onder leiding van René Cotton. Jacques Wolgensinger, net bij Citroën benoemd om de PR vorm te geven, ontdekt daarna al snel de publicitaire waarde van de rallysuccessen: is de Citroën DS niet zozeer een sportieve auto, dan is het toch zeker een heel degelijke auto!
Betrouwbare DS
Bij veel rally’s scoort de ID/DS vaak het hoogst als het gaat om auto’s die daadwerkelijk de finish halen. Aan de East African Safari van 1965 nemen 90 auto’s deel. Daarvan halen er slechts zeventien de eindstreep. Daaronder zijn maar liefst vijf Citroëns DS19. Bij de Rally du Maroc van 1969 halen van de 97 gestarte deelnemers slechts zeven het einde. Daaronder zijn vijf Citroëns DS21. Hoe groter de afstand van een rally, hoe groter de kans voor een DS om eremetaal te halen. Neem daarbij de voordelen van het hydropneumatische veersysteem met de variabele wagenhoogte. Met name op los zand, ijs en sneeuw toont de ID/DS zijn superieure rijeigenschappen.
Tijdens de laatste etappe van de Tulpenrally van 1960 ligt de équipe Verrier/Trautman met een ID19 op kop. De auto vliegt uit de bocht en komt tegen een boom tot stilstand en lijkt total loss. De ID wordt weer op de weg getrokken, met blote handen worden de schermen recht getrokken om de geblokkeerde wielen vrij te krijgen. Het polyester dak is door de klap uit de sponning gevlogen. Dat is tijdens een rally nog nooit vertoond: In de hogere rijstand, zonder voorruit en met een beperkte wendbaarheid van de voorwielen door een verbogen stijl, bereikt de auto toch als eerste de meet.
Leve de hydraulica
Ook bij de Rally de Corse winnen de équipes Trautman/Ogier en Bianchi/Harris dankzij het hydropneumatische veersysteem. Tijdens de voorgaande nacht is er 40 centimeter sneeuw gevallen. Geen probleem voor de DS19: de auto rijdt – waar andere auto’s moeten opgeven – als een sneeuwploeg door de verse sneeuw. Tijdens de Rally du Maroc van 1971 verliest de DS van Neyret/Terramosi motorolie. De teamleiding staat voor de vraag de motor te vervangen of het risico te nemen verder te rijden. De motor te wisselen blijkt te tijdrovend. Uiteindelijk wordt er een gat in de motorkap gesneden en door een waterslang van de verwarming die naar het kleppendeksel loopt, vult de bijrijder de olie voortdurend bij. En de DS21 haalt alsnog de hoofdprijs binnen. 1974 is het laatste jaar waarin de DS zegeviert. Dat is in de Coupe du Monde Rally ‘Wembley-München’. De équipe Wellinsky/Tubman/Reddiex legt beslag op de eerste prijs met een DS23 zonder één serieus mankement tijdens de 18.000 kilometer lange rally, zeven kapotte autobanden daargelaten.
Fotograaf André Martin
Deze brochure van de Citroën DS19 is een uitgave van Société Anonyme André Citroën/Delpire Publicité (Parijs 1965), 24 pagina’s, oblong quarto. De foto’s zijn gemaakt door André Martin, de toenmalige huisfotograaf van Citroën. Martin brengt vooral veel dynamiek in de fotografie van Citroën: snelheid, lawaai, modder, regen en sneeuw en de heldendaden van de chauffeurs. Hij brengt de auto in beeld als gebruiksvoorwerp met de daarbij behorende dynamiek. Dat was nieuw voor die tijd en heel wat anders dan de gebruikelijke statieplaatjes van auto’s met gelukkige gezinnetjes om te laten zien hoe mooi zo’n auto wel niet was.
De foto’s uit deze brochure zijn in scène gezet en zorgvuldig geproduceerd. Al laten ze hier en daar wat onlogische dingen zien, zoals bij de foto boven dit verhaal: de geblokte finishvlag staat op een volstrekt onlogische plek en op de achtergrond zijn de dagelijkse gebruikers van deze weg te zien. Deze foto heeft de folder weliswaar gehaald, maar dan wel gespiegeld. De oorspronkelijke versie (die boven dit artikel staat) is wel nog regelmatig door Citroën voor publiciteitsdoeleinden gebruikt.
