De Citroën DS Pallas uitgelicht

Tekst Rob Hoen

Begin jaren zestig staat West-Europa aan de vooravond van een sterke welvaartstijging. De werkgelegenheid groeit enorm: stijgende lonen, meer vrije tijd, in combinatie met moderni­sering en technische vooruitgang. Er heerst optimisme en de toekomst ziet er zowel economisch en maatschappelijk hoopvol uit. De sobere jaren vijftig van de wederopbouw lijken voorgoed voorbij en de vraag naar luxe consumentenproducten groeit ex­plosief. Daarom introduceert Citroën in oktober 1964 de DS19 Pallas, het nieuwe topmodel uit de serie, die later door evolu­eert tot de DS20, DS21 en DS23 Pallas.

Het model is mechanisch en motorisch gelijk aan de eerdere modellen van de DS, alleen de uitrusting verschilt. Je zou kunnen zeggen dat een DS Pallas eigenlijk een standaard DS is, waar van alles op- en aangeschroefd zit. Bij de Pallas-modellen draait alles om comfort en presentatie; hij rijdt precies hetzelfde als een gewone DS. Bij de introductie meldt Citroën dat er ruim veertig verbeteringen en verfijningen zijn ten opzichte van de standaard DS19.
Het ontstaan van dit model past volledig in de tijdgeest van de jaren zestig. De postmoderne cultuur met een bijna onverzadigde drang naar consumeren. De consumentencultuur heeft vaak te maken met hoe mensen hun identiteit en sociale status willen uitdrukken door middel van de producten die ze bezitten. Mensen kunnen bepaalde merken of luxegoederen kiezen om hun sociale positie te benadrukken. De auto – in dit geval de Citroën DS Pallas – is daar een goed voorbeeld van. Met de grote economische crisis van de jaren dertig in het achterhoofd wordt consumeren, vooral in de Verenigde Staten, bijna een nationale plicht. Hierachter zit een Keynesiaanse gedachtegang: als je de bestedingen van consumenten stimuleert, voorkom je een economische crisis. Het vrije Westen raakt in de ban van het consumentisme: kopen, kopen en nog eens kopen! En daar hoort in 1964 ook de Citroën DS19 Pallas bij.

Gris Palladium

Het eerste jaar is de Pallas maar in een enkele kleur leverbaar: Gris Palladium ofwel AC108a. Vanaf 1967 wordt de kleur iets lichter en krijgt hij de aanduidingmet een b. Dat de auto alleen in die ene kleur geleverd wordt is nieuw: voor iedereen is het zichtbaar dat het om een Pallas gaat en dat het om een topmodel gaat. De filosofie erachter is dat je mag laten zien waar je in rijdt. De Citroën DS is in beginsel al geen goedkope auto, als Pallas is ze nog eens tien procent duurder dan een gewone DS. Het past helemaal in de stemming van de nieuwe welvaart van de jaren zestig.
Citroën laat al snel andere kleuren toe op de DS Pallas, maar Gris Palladium blijft voorbehouden aan alleen de Pallas. Overigens wordt het dak vaak in een iets lichtere kleur grijs-metallic gespoten: Gris Argent (AC141). Die combinatie maakt de auto extra chique. Deze kleur is door de fabriek alleen voor daken gebruikt, nooit op de carrosserie. Dit is goed te zien op de onderstaande foto.

Palladium is een zilverwit overgangsmetaal; een grijs, zilverkleurig metaal. Het is bijna niet te onderscheiden van platina, maar is wel de helft lichter in gewicht én goedkoper. Tegenwoordig wordt het veel verkocht als sieraad. Gris Palladium is een midden grijze metallic kleur, die zich door reflectie aanpast aan de lichtomstandigheden. Citroën maakt bij het kleurenpalet van de DS-serie vaker verwijzingen naar zaken die de kleurtint verbeelden: Beige Albatros, Gris Typhon, Brun Scarabée, enzovoorts. Daar hoef je verder niets achter te zoeken, behalve emoties voor de eigenaar en dat het prachtige namen zijn.

Pallas

De toevoeging Pallas heeft zijn oorsprong in de Griekse mythologie. Dat heeft de naam DS (Déèsse) ook. Het betekent letterlijk godin. Het woord déèsse komt uit de Franse taal. Het verwijst naar een vrouwelijke godheid, vaak geassocieerd met schoonheid, kracht, liefde, vruchtbaarheid en andere bijzondere eigenschappen. In verschillende mythologieën en religieuze tradities wereldwijd zijn er godinnen die een belangrijke rol spelen in verhalen, culten en overtuigingen. Ze worden vaak vereerd en aanbeden als beschermers of symbolen van bepaalde aspecten van het menselijk leven en de natuur.
Pallas kan van alles betekenen: het is een plaats in Ierland, het is een planetoïde in ons zonnestelsel, het kan een type sabel zijn. Het woord Pallas wordt vaak als adjectief gebruikt voor de Griekse godin Athena: Pallas Athéna. Zij is de godin van de hemel, van de reine en zuivere lucht. In de Griekse mythologie is zij even rein als die lucht. Daarom blijft haar maagdelijkheid steeds ongerept. Zij is vooral bekend als de godin van de wijsheid en de kunst. Het woord ‘Pallas’ betekent hier ‘zij die de lans zwaait’.
De toevoeging van de naam ‘Pallas’ is linguïstisch een beetje krom. Omdat ‘Pallas’ nergens als een op zichzelf staand zelfstandig naamwoord voorkomt, ga ik er vanuit dat Citroën destijds de naam ‘DS Pallas’ wel lekker vond lopen, meer niet. En dat we er daarom verder geen betekenis achter moeten zoeken. Behalve dan dat het woord Déèsse en Pallas de Griekse mythologie ademt en dat is juist wat Citroën beoogde.

De toevoeging ‘Pallas’ is door Citroën tot in de jaren tachtig nog gebruikt als aanduiding van alle luxere Citroën-modellen uit het aanbod. In de laatste jaren van het Pallas-tijdperk brengt Citroën nog een mo­del van de CX uit met de naam Athéna, zonder de toevoeging Pallas. Het is een uitgeklede CX Pallas of een opgewaardeerde CX Reflex. Het is maar hoe je het bekijkt. In de jaren negentig is er nog een XM Pallas op de markt verschenen, die maar kort ge­produceerd is. Deze auto heeft een afwijkende, wat luxere bekleding en uitrusting ten opzichte van de standaarduitvoeringen van de Citroën XM, maar is technisch gelijk aan de andere XM’s.

41 ‘verbeteringen en verfijningen’

Naast alle glimmende strippen, extra bolvormige verstralers, andere wieldeksels, verchroomde kof­ferklepscharnieren en nog veel meer, heeft Citroën ook het interieur van de DS aangepakt. Van een ander verwarmingspaneel, andere deurpanelen en hemel, de bekleding van de dorpels, verchroomde knopjes, tot en met luxere binnenverlichting. Zie hiervoor het kader hieronder.

Verpallassing

De afgelopen jaren zijn in Nederland veel DS’en en zelfs ID’s omgebouwd tot een Pallas. Versleten interieurs worden weggegooid en vervangen door de luxere Pallas-zetels. Heel vaak worden deze om­bouwacties maar voor de helft of nog minder uit­gevoerd. Ik heb in ieder geval nooit een complete verpallassing gezien. Mensen vergeten vaak dat er een compleet andere hemel en binnenverlichting in moet; de trekogen van de motorkapontgrende­ling is het meest vergeten onderdeel van de niet-originele Pallas. Het aantal nog in Nederland rond rijdende Pallassen is dan ook geen afspiegeling van de verkoopcijfers van destijds. Het aandeel verkochte Citroëns DS Pallas ten opzichte van de totale productie schommelt rond de dertig procent van de verkopen. Overigens is een DS Pallas niet herkenbaar aan het chassisnummer.Al die buitenissigheden hebben natuurlijk ook een keerzijde. Om alle (rvs-)strippen en stripjes aan de carrosserie van een DS Pallas te bevestigen worden er talloze gaten en gaatjes geboord in de carros­serie. De Citroën DS die toch al roestgevoelig is, gaat er mogelijk nóg harder van roesten. De stoot­strips boven de deurbakken van een Pallas hebben ook geen functie. Hij oogt daarmee een beetje als een botsauto op de kermis. Als de auto eenmaal in de laagste stand staat op een parkeerplaats, kun je met het portier van de Volvo van de buurman een flinke deuk maken in de zijkant van de Citroën. Want de deur van de buurman gaat namelijk over de strip heen. Dan is er nog het beruchte Pallas-schuim aan de binnenkant van de kofferklep, die na een aantal jaren gebruik permanent hele em­mers water vasthoudt. En is het vocht langs een andere weg eenmaal in de cabine doorgedrongen, dan zorgt het vijf centimeter dikke schuim onder de matten ervoor dat alles gegarandeerd nat blijft.Maar hoe dan ook, de DS Pallas blijft het topmo­del van de D-serie en kent een grote schare lief­hebbers. La pallas, du luxe et du bon goût, zeggen de Fransen.