Gris Palladium (AC108a-b)

Kleur Bekennen

Tekst Rob Hoen

Dit is in de reeks Kleur Bekennen de eerste aflevering over Gris Palladium. Deze metallic kleur van lakfabrikant Corona verschijnt voor het eerst in september 1964 op de nieuwe DS19 Pallas. Het is de meest luxe versie van de DS. Het persbericht meldt dat Citroën ruim 40 ‘verbeteringen en verfijningen’ ten opzichte van de standaard DS aangebracht heeft. Het is de eerste DS met metallic lak.

Kijk hier voor alle afleveringen uit deze reeks.

Metallic en Pallas

Qua techniek is de Pallas identiek aan een gewone DS. Die verbeteringen en verfijningen gaan vooral om luxe en comfort. Meer glimdingetjes, stripjes, luxere en dikkere bekleding et cetera, die een super de luxe gevoel oproepen. De introductie van de kleur Gris Palladium versterkt dit. De voor het eerst op een DS toegepaste metallic kleur van staal geeft de auto een niet alleen een eigentijds en krachtig aanzicht, maar ook een chique uitstraling. Zeker in het contemporaine straatbeeld, waar auto’s met metallic lak nog relatief zeldzaam zijn. Metallic lak is niet nieuw in die jaren, maar wel duurder dan normale autolak en voorbehouden aan meer exclusieve auto’s. (Lees hier meer over Pallas).

De kleur geeft de auto een krachtig en sterk industrieel charisma van onverwoestbaar staal. Het past allemaal in de geest van die jaren. Het tijdperk van de naoorlogse wederopbouw is voorbij en er mag weer genoten worden. Dit resulteert in een rotsvast vertrouwen in de economische toekomst. Gris Palladium contrasteert met de tot dusverre gebruikte lichtere pasteltinten van Citroën en valt op in het straatbeeld van toen. Trouwens, vanaf 1965 wordt het kleurengamma van de DS weer donkerder ten opzichte van de jaren daarvoor, met vooral veel grijstinten: Gris Anthracite (AC101), Gris d’Éte (AC106), Gris Ciel Lourd (AC120) en Gris Cyclone (AC119) om maar een paar voorbeelden uit de modeljaren 65 en 66 te noemen.

Overigens, de kleur Gris Palladium wordt alleen geleverd op de Pallas, waardoor de kleur nog exclusiever wordt. Als je een DS in die kleur ziet, dan kan het niet anders dan een Pallas zijn. De filosofie er achter is dat je mag laten zien waarin je rijdt. De Citroën DS is op zich al geen goedkope auto, de Pallas is nog eens tien procent duurder dan een gewone DS. Die speciale kleur benadrukt dat. Later zal Citroën een soortgelijke marketingstrategie nog eens toepassen bij de introductie van de eerste Citroëns CX2400GTi in 1977: alle kleuren zijn leverbaar op de GTi, maar één enkele kleur zal je nooit zien op een andere CX. Dat is de kleur Bleu Régate. Als je die kleur ziet op straat, weet je zeker dat het om een Citroën CX GTi gaat.

Patina en glans

Palladium is een zilverwit overgangsmetaal; een grijs, zilverkleurig metaal. Het is bijna niet te onderscheiden van platina, maar is wel de helft lichter in gewicht en goedkoper. Tegenwoordig wordt het veel verkocht als sieraad. Gris Palladium is een middel-grijze metallic kleur, die zich aanpast aan de lichtomstandigheden. Vooral onder een Hollandse wolkenlucht kan de kleur heel anders ogen dan in de volle zon.

Metallic lak is eigenlijk niets anders dan lak waaraan metaaldeeltjes zijn toegevoegd. In de jaren 30 van de vorige eeuw wordt er al met effectlakken geëxperimenteerd door gemalen visschubben door de lak te mengen. Dat resulteert in de zogenaamde viszilverenlak, de eerste metallic lak. Pas veel later, met de toepassing van verbeterde harssoorten kan men de metaaldeeltjes beter verdelen voor het glitter effect.

Metallic lak maakt dat je belijning van de auto als mooier ervaart dan bij ‘gewone’ hoogglans lak. De verf van de kleur Gris Palladium komt in die jaren uit één pot. Dus de auto krijgt geen blanke laklaag. In die ene pot verf zitten alle ingrediënten voor de kleur. De piepkleine metaaldeeltjes voor het metaaleffect, de kleurpigmenten zelf en tenslotte de glans. In die tijd weten ze bij Citroën deze metallic lak een heel behoorlijke glans mee te geven.

Maar net als bij je huis, in de loop der tijd gaat de verf op je kozijnen verweren en zal je die toch een keer moeten overschilderen. Zo ook bij Gris Palladium. Met het ouder worden van deze metallic lak verweert deze en wordt onder invloed van ultraviolette straling geleidelijk lichter van kleur en vooral ook matter. Dat proces begint al vrij snel, afhankelijk van de hoeveelheid zonlicht. Eenvoudig omdat de verf vergaat. Vandaar de matte uitstraling van een originele Gris Palladium DS, die je vaak ziet bij originele, niet gerestaureerde auto’s. Zelf vind ik dat patina wel mooi, omdat er destijds heel wat van die matte DS’en rondreden en ze zo in mijn subjectieve herinnering gegrift staan. Zo ook van de geïmporteerde exemplaren ‘dans son jus’ uit Frankrijk van begin jaren 80 en 90. De eigenaar kan kiezen hem zo te laten of een keer over te spuiten. Een kwestie van beleving en wat je mooi vindt.

1964 is het jaar dat de eerste Ford Mustang van de lopende band rolt. Prinses Irene trouwt in Rome met de Spaanse prins Carlos Hugo van Bourbon-Parma. De Russische partijleider Nikita Chroesjtsjov wordt in een paleiscoup afgezet en vervangen door Leonid Brezjnev. De Beatles treden op in Nederland in de veilinghallen van Blokker, Nelson Mandela wordt veroordeeld tot een levenslange gevangenisstraf op Robbeneiland, Jan Jansen wordt wereldkampioen wielrennen in Sallanches, Johnny Halliday zingt ‘Pour Moi La Vie Va Commencer’ en Kees van Kooten en Wim de Bie debuteren als de Klisjeemannetjes.

In de productiejaren is een bijkomend probleem dat in die tijd deze metallic lakken lastig bij te spuiten zijn, omdat je heel moeilijk de gelijke bestaande, verweerde glans op de auto kan benaderen. De eerste reeks DS’en van modeljaar 65 en 66 in Gris Palladium zijn met AC108a gespoten. Vanaf modeljaar 67 wordt dat AC108b. Dat is een lichtere variant van het oorspronkelijke Gris Palladium, omdat de donkere kleur grijs te snel verkleurt.

Overigens wordt het dak vaak in een nog iets lichtere kleur grijs-metallic gespoten: Gris Argent (AC141). Deze subtiele combinatie maakt de auto extra chique. Gris Argent is door de fabriek alleen voor daken gebruikt. Nooit op de carrosserie.

<<Je kunt er je haar in kammen, zo hard schittert het geheel>>

Bij gerestaureerde auto’s worden nieuwe, moderne laksystemen gebruikt, waarbij de lak met metaaldeeltjes gescheiden op het plaatwerk gespoten worden. Eerst de grondlaag, die heeft een kleur die aangepast is op de uiteindelijke kleur die de auto krijgt. Dan komt de kleur die metallicdeeltjes bevat op de carrosserie. En tenslotte de blanke lak. Het is die blanke lak die niet alleen voor de glans zorgt, maar vooral tegen verkleuring beschermt. Moderne metallic lak is veel kleurvaster en harder dan die oude metallic lakken. Het metallic weerkaatst het licht beter, waardoor de lak kleurvaster is. Daarom glimmen deze nieuwe Gris Palladium auto’s te veel. Je kunt er je haar in kammen, zo hard schittert het geheel. Originele auto’s hebben nooit deze diepe glans gehad. Carrosseriebedrijven die veel met klassieke auto’s werken gaan steeds vaker oude auto’s die overgespoten worden, minder glans meegeven om het originele patina van de fabriekskleur te benaderen. Dat is extra lastig omdat door strengere milieuwetgeving autospuiters watergedragen lakken gebruiken. Klik op de ansicht om naar het verhaal over dit straatbeeld te gaan.

Grijze muis

Is de Palladium Gris DS Pallas in de jaren 60 een opvallende verschijning, anno 2021 valt de kleur helemaal weg in het straatbeeld. Want het grootste deel van de nu verkochte auto’s zijn in een grijze metallic tint gespoten. Parkeerplaatsen zijn een groot saai veld met zwarte, grijze, witte en donkerblauwe auto’s. De Palladium Gris DS valt tussen die moderne auto’s helemaal niet meer op. Zo wordt een opvallende kleur uit de jaren 60 opeens ingehaald door de modekleuren van de 21ste eeuw.

Gris Palladium
Geleverd in de modeljaren (uitsluitend op Pallas-modellen)
AC108a 1965 en 1966
AC108b 1967 en 1968

Dakcombinaties
Zwart AC200
Gris Argent AC141

Interieurcombinaties
1965
Leer Naturel
Stof Rhovyline Gris Anthracite en Rouge Carmin

1966
Leer Naturel en Zwart
Stof Jersey Bleu, Brun, Gris, Rouge

1967
Leer Naturel en Zwart
Stof Jersey Bleu, Or, Gris, Rouge, Vert

1968
Gelijk aan 1967