Project ID20F1969 is een online serie over de restauratie van een Citroën DS Break geschreven door Hans Peter Fukkink, op de sociale media ook wel bekend onder de naam JeePee. In deze reeks is het restauratieproject te volgen van een DS Break, met veel foto’s en video’s. Van afgeschreven autowrak tot de wedergeboorte van een nieuwe Citroën DS Break. Een avontuur met uitdagingen; van (de)montage, revisie, laswerk, spuitwerk tot en met de eerste proefrit. Dit is de tweede aflevering. Kijk hier voor alle afleveringen van project ID20F1969.
Het is maart 2018, ik ben inmiddels gestart met de restauratie van de ID20F uit 1969. De Franse dame is opgesplitst op twee locaties. Bij de aankoop bleek al dat er een grote hoeveelheid onderdelen en plaatmateriaal is verwijderd en los opgeborgen waren in de wagen. Aangezien het transport zou plaatsvinden met behulp van een autoambulance, zijn alle losse onderdelen apart opgehaald met een forse aanhangwagen. Deze verzameling kreeg een plek op de zolder van mijn garage, het chassis werd tijdelijk opgeslagen in een schuur in de Achterhoek.
Je begint langzaam aan die bult met onderdelen te trekken en ontdekt dan eigenlijk heel langzaam dat er best veel dingen ontbreken of gewoon onherstelbaar zijn. Dit is veelal de waarheid bij de aankoop van een geheel of gedeeltelijk gemonteerde bolide. Na de nodige ervaringen met restauraties is mijn advies dan ook: koop een complete wagen. Je weet dan ook zeker dat alle onderdelen aanwezig zijn, helaas geeft dit ook geen garantie voor de juiste staat en kwaliteit.
Het plaatwerk blijkt tevens te schreeuwen om aandacht, een korte inventarisatie: een van de voorschermen is te slecht om te repareren, hiervoor komt een vervangend exemplaar. De bekende plekken onder de voorlichten en de onderste punten, bij de A-stijl, worden uitgeslepen en voorzien van vervangend plaatmateriaal. Over het algemeen is de onderzijde van de portieren gevoelig voor roest, bij alle vier de portieren worden de onderzijden vervangen door nieuwe bakken. De kopse kanten van de beide achterschermen zijn dusdanig weggevreten dat deze opnieuw worden aangebracht.
De kofferklep heeft wat slechte plekken aan de onderzijde en is onverwacht de kandidaat met het minste laswerk. Het gehele laswerk wordt uitgevoerd bij Citro-Classique in Borculo, in september 2018 is dit afgerond. Aangezien de laswerkzaamheden aan het chassis gepland zijn in het vierde kwartaal van 2018, begin ik half september 2018 met de demontage. Het is een zonnige dag als we het chassis op de autoambulance hebben staan, ik heb twee dagen uitgetrokken voor de activiteiten. Op de autobrug ziet de Franse dame er echter niet zeer charmant uit, een oude rode trekkabel hangt er verloren bij tussen de beide voorste draagarmen. Volgens mij heeft deze versleten trekkabel haar al naar menig plekje gesleept met onbekende bestemming en vooruitzichten.
Het blijft een raar gezicht dat het chassis voorzien is van vier nieuwe Michelins, echter het DOT-nummer op de zijkant van de band verwijst naar het jaar dat in Nederland de dienstplicht werd afgeschaft: 1996. Mogelijk heeft de vorige eigenaar de restauratiewerkzaamheden verkeerd ingeschat, en was zijn drang naar het ultieme zweefgevoel groter dan de voortgang.
Ik heb inmiddels al heel wat projecten gezien die niet eindigen in het beoogde eindplaatje. Veelal veroorzaakt door een verkeerde inschatting van werkzaamheden, de afhankelijkheid van derden, (forse) overschrijdingen van het beschikbare budget, gezondheidsproblemen van de eigenaar, verkeerde aanpak. Het gewenste opknappen van deze oldtimers met bloed, zweet en tranen, eindigt dan met teveel zweet en teveel tranen.
In de afgelopen jaren is mij een ding zeer duidelijk geworden (en ook een van mijn lijfspreuken): doe het goed of niet. Ik kan uiteraard niet in de portemonnee kijken van menig adspirant restaurateur, echter kwalitatief goed werk met de bijbehorende goede onderdelen is nu eenmaal een investering en verdiend zich op de lange termijn terug.
We gaan echter terug naar de rode draad van dit verhaal: de demontage van deze Franse automobiel uit 1969. Het is trouwens mijn eerste exemplaar met de accu aan de rechterzijde en twee groene relais op het schutbord (aan de binnenzijde van het dashboard). Het is behoorlijk roestig in het motorcompartiment, echter ik start eerst met het verwijderen van het motorblok. Een aantal van de metalen aansluitingen onder het LHM-vat zijn losgescheurd van de onderzijde, er zit dus geen LHM-olie meer in het vat. Dat verklaart mogelijk de nogal “vette” kant aan de linker zijde van het motorcompartiment.
Alle aluminium delen op het blok zijn flink geoxideerd en de waterpomp is gevormd tot een waar kunstwerk, het kan haast niet anders na ruim twintig jaar stilstand. De nagenoeg nieuwe radiateur blijkt op de een of andere manier vol te zitten met allerlei bezinksel en viezigheid, helaas de moeite niet meer waard. De koppelingskabel (althans de buitenmantel) zit muurvast geoxideerd in het aluminium deel van de versnellingsbak. Na het nodige sleutelwerk hangt uiteindelijk de motor, inclusief versnellingsbak, in de motortakel.
Ik kan starten met het verwijderen van de hydrauliek leidingen, retourleidingen en onderdelen van het veersysteem. Een goede tip: maak foto’s (vanuit verschillende hoeken) van de leidingen en slangen, liever teveel dan te weinig. Volg de leidingen van begin tot eind en documenteer ze, het voorkomt een hoop gepuzzel bij de uiteindelijke montage. Breng desnoods (gekleurde) kabelbinders aan om onderscheid te kunnen maken in de leidingen, doe dit uiteraard voor je foto’s gaat maken.
De eerste dag zit er inmiddels op, en de voortgang ligt op schema. Aangezien ik de werkzaamheden in de Achterhoek uitvoer, heb ik mezelf getrakteerd op een reservering voor een hotelovernachting in het mooie plaatsje Barchem. Dit hotel ademt nog de sfeer uit die gelijk is aan het bouwjaar van de Break, namelijk die van de jaren eind zestig en begin zeventig. Bijzonder is dat de eigenaresse mij bij de voornaam noemt en mij welkom heet. Verbazingwekkend, ik ben hier immers nooit geweest. Het antwoord is simpel en eenvoudig, ik was de laatste gast die nog moest inchecken. Hoogpolige tapijtjes op de tafeltjes, een warm welkom waarvoor oprechte aandacht is en een welgemeende gastvrijheid. Het lokale bier vloeit, het eten is prima en het bed slaapt goed. Na een heerlijk ontbijt ga ik weer richting Borculo, het leven kan mooi zijn. Zoals oud collega Gérard altijd zei “Je moet jezelf af en toe kietelen”. Via enige toeristische wegen ben ik weer aangekomen bij Citro-Classique, we gaan weer verder. De hydraulische metalen leidingen in de linker dorpel zijn behoorlijk aangetast, uiteindelijk besloten om deze stuk te knippen en te vervangen door nieuwe exemplaren.
Alle hydraulische leidingen zijn verwijderd en we gaan verder met de demontage van het dashboard, helaas missen er een aantal delen. De draadbomen zijn in niet al te beste staat, veel isolatieband en gesoldeerde stukken draad. Na het verwijderen het bedieningsmechanisme voor het schakelen en het ruitenwissermechanisme wordt het kaal aan de voorzijde. Na het verwijderen van de voorste- en achterste draagarmen wordt het chassis echt zichtbaar, een eerste inspectie van kan worden uitgevoerd. Gezien het laswerk wat al door de vorige eigenaar is uitgevoerd, kan dit alleen nog maar meevallen. Onder de dikke lagen loodmenie van de vorige werkzaamheden komen uiteindelijk weer meer aandachtsgebieden naar voren dan verwacht. De reeds vervangen dorpels (links en rechts) blijken niet goed te zijn aangebracht, de passing is niet goed en het laswerk is niet optimaal. De onderzijde van alle stijlen moeten opnieuw worden aangepast, er is sprake van plaatwerk over plaatwerk. De schelpen aan de achterzijde zijn in slechte conditie, ook de regengoten ontbreken of zijn slecht. De kofferbodem moet vervangen, er zijn losse stukjes overlappend met puntlassen aangebracht. De zijkanten in de kofferbak zijn al een beetje aangevreten en worden gelijk in orde gebracht. De dakrand aan de voorzijde is flink aangetast en wordt vervangen. De bekende plekken onder de zijruiten aan de achterzijde zijn weggewerkt met het nodige plamuur, maar ontkomen ook niet aan de slijptol. Aan de voorzijde is het laswerk slecht uitgevoerd, dit gaan we ook weer netjes in orde maken. De rubberhouders aan de achterzijde worden vervangen door nieuwe exemplaren. De rubberhouders voor de portieren waren ooit al een keer verwijderd en worden alle vier vervangen door nieuwe exemplaren. Het laswerk is trapsgewijs uitgevoerd vanaf september 2018 en is afgerond in januari 2019.
In maart 2019 begin ik met het afhangen van het plaatmateriaal en het aanbrengen van de deurrubbers, deze laatste klus is een van de minst (persoonlijke) favoriete klussen. De deurrubbers worden geplaatst in de nieuwe profielen en met hun vorm op de juiste plek aangebracht en voorzichtig aangetikt, zodat deze klemmen. Aan de binnenzijde zorgt een kunststof pees voor de afwerking. Al met al heb ik deze klus nog nooit af kunnen ronden in twee dagen, de handpalmen en je vingers krijgen flink te verduren met deze gymnastische handelingen.
Het is dan ook altijd een klein feestje als de deurrubbers zijn geplaatst en het plaatmateriaal kan worden afgehangen. Het aanbrengen van de scharnieren op de stijlen, de slotvangers en het (tijdelijk) monteren van de sloten in de portieren verloopt soepel. Het afhangen van de deuren, spatborden en motorklep is een kwestie van (vooral) veel ervaring. Het is een samenspel van gevoel, de juiste locatie van de scharnieren, gebruik van vulplaatjes, controle van de gebogen vorm van de deurrubbers (zodat de deur goed afsluit), mooie evenwijdige lijnen tussen het plaatwerk en vooral geduld.
Heel in het kort: je begint bij de voorportieren, hierna de achterportieren, de achterste spatborden van de Break zijn wat meer verstelbaarder dan een Berline. De voorspatborden pas je aan op de hoogte van de voorportieren, de motorkap moet weer aansluiten op de voorspatborden en de tijdelijk gemonteerde voorbumper, de achterklep dient mooi en goed aan te sluiten. Al met al een drie dimensionale klus die meerdere dagdelen kan duren, en je ervaring groeit uiteraard. Luister vooral naar tips van mensen die deze klus eerder hebben uitgevoerd, dit kan je een hoop tijd en frustratie voorkomen. Ik heb zelf eens urenlang zitten stoeien met het afhangen van een linker voorscherm, de naad tussen onderkant spatbord en deur kreeg ik niet parallel en op één lijn met de deurplaat. Na een telefoontje met een materiedeskundige bleek de oplossing eenvoudig: extra invetten van het ophangrubbers van het voorscherm en de metalen pennen op de A-stijl. Een en ander uitgevoerd en het resultaat was bijzonder, de problemen waren weg en het sloot perfect aan.
De Break is medio mei 2019 gereed voor het spuitwerk aan het chassis, achterklep, carrosseriedelen en dak. Het plaatmateriaal wordt op een later tijdstip gespoten, nadat de wagen technisch is opgebouwd. Volgende keer neem ik jullie mee in de belevenissen en vorderingen van de revisie van de voor- en achter ophanging.
À suivre,
Hans Peter Fukkink (JeePee)
Klik hier voor deel 1 van Project ID20F1969.
